ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಕೋಬಾಲ್ಟ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ


೨೭ ಕಬ್ಬಿಣಕೊಬಾಲ್ಟ್ನಿಕಲ್
-

Co

Rh
ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಹಿತಿ
ಹೆಸರು, ಚಿಹ್ನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಾಂಕ ಕೊಬಾಲ್ಟ್, Co, ೨೭
ರಾಸಾಯನಿಕ ಸರಣಿtransition metal
ಗುಂಪು, ಆವರ್ತ, ಖಂಡ 9, 4, d
ಸ್ವರೂಪmetallic with gray tinge
ಅಣುವಿನ ತೂಕ 58.933195(5) g·mol−1
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ಕಣ ಜೋಡಣೆ [Ar] 3d7 4s2
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ಪದರಗಳಲ್ಲಿ
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ಕಣಗಳು
2, 8, 15, 2
ಬಣ್ಣa grayish silver
ಸಾಂದ್ರತೆ (ಕೋ.ತಾ. ಹತ್ತಿರ)8.90 g·cm−3
ದ್ರವಸಾಂದ್ರತೆ at ಕ.ಬಿ.7.75 g·cm−3
ಕರಗುವ ತಾಪಮಾನ1768 K
(1495 °C, 2723 °ಎಫ್)
ಕುದಿಯುವ ತಾಪಮಾನ3200 K
(2927 °C, 5301 °F)
ಸಮ್ಮಿಲನದ ಉಷ್ಣಾಂಶ16.06 kJ·mol−1
ಭಾಷ್ಪೀಕರಣ ಉಷ್ಣಾಂಶ377 kJ·mol−1
ಉಷ್ಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ(25 °C) 24.81 J·mol−1·K−1
ಆವಿಯ ಒತ್ತಡ
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 1790 1960 2165 2423 2755 3198
ಅಣುವಿನ ಗುಣಗಳು
ಸ್ಪಟಿಕ ಸ್ವರೂಪhexagonal
ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣ ಸ್ಥಿತಿಗಳು4 [೧], 3, 2, 1 [೨]
(amphoteric oxide)
ವಿದ್ಯುದೃಣತ್ವ1.88 (Pauling scale)
ಅಣುವಿನ ತ್ರಿಜ್ಯ135 pm
ಅಣುವಿನ ತ್ರಿಜ್ಯ (ಲೆಖ್ಕಿತ)152 pm
ತ್ರಿಜ್ಯ ಸಹಾಂಕ126 pm
ಇತರೆ ಗುಣಗಳು
ಕಾಂತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆferromagnetic
ವಿದ್ಯುತ್ ರೋಧಶೀಲತೆ(20 °C) 62.4 nΩ·m
ಉಷ್ಣ ವಾಹಕತೆ(300 K) 100 W·m−1·K−1
ಉಷ್ಣ ವ್ಯಾಕೋಚನ(25 °C) 13.0 µm·m−1·K−1
ಶಬ್ದದ ವೇಗ (ತೆಳು ಸರಳು)(20 °C) 4720 m/s
ಯಂಗ್ ಮಾಪಾಂಕ209 GPa
ವಿರೋಧಬಲ ಮಾಪನಾಂಕ75 GPa
ಸಗಟು ಮಾಪನಾಂಕ180 GPa
ವಿಷ ನಿಷ್ಪತ್ತಿ 0.31
ಮೋಸ್ ಗಡಸುತನ5.0
Vickers ಗಡಸುತನ1043 MPa
ಬ್ರಿನೆಲ್ ಗಡಸುತನ700 MPa
ಸಿಎಎಸ್ ನೋಂದಾವಣೆ ಸಂಖ್ಯೆ7440-48-4
ಉಲ್ಲೇಖನೆಗಳು

ಕೊಬಾಲ್ಟ್ ಒಂದು ಬೆಳ್ಳಿಯಂತೆ ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಮೂಲಧಾತು ಲೋಹವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಿ.ಒ ಚಿಹ್ನೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ ೨೭. ಇದು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿಣ ಹಾಗೂ ನಿಕಲ್ ಲೋಹಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಂತೆ ಇದು ಕೂಡಾ ಅಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸ್ವೀಡನ್ ದೇಶದ ಜಾರ್ಜ್ ಬ್ರಾಂಡ್ (Georg Brandt) ಎಂಬವರು ೧೭೩೭ರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿದರು. ಕೋಬಾಲ್ಟ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ೮.೯ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ 'ಫೆರ್ರೊಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ಲೋಹವಾಗಿದೆ'.

ಕೋಬಾಲ್ಟ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ, ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟ್ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಉಡುಗೆ ನಿರೋಧಕ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಕ್ತಿಯ ಮಿಶ್ರಲೋಹಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಜೈವಿಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೋಬಾಲ್ಟ್ - ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ, ಪಾಚಿ ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಒಂದು ಮೈಕ್ರೋನ್ಯೂಟ್ರಿಯಂಟ್ ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಿಶ್ರಲೋಹಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಕೆಲವು ಅತ್ಯಂತ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ವಸ್ತುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಅಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ವಸ್ತುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಉಷ್ಣ ನಿರೋಧಕ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ವಿಟಮಿನ್ B-12ರ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದರ ಒಂದು ಸಮಸ್ಥಾನಿ (isotope) ಕೊಬಾಲ್ಟ್-೬೦ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ನ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.